Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Meum athamanticum & Ballota nigra

fotò
fotò
Cistro

Meum athamanticum

Apiaceae Umbelliferae

Àutri noum : Sìstra, Cisto.

Nom en français : Fenouil des Alpes.

Descripcioun :
La cistro, emé sa bono óudour d'anis pòu pas engana. Es uno meno de fenoui que se rescontro dins li prado de mountagno. Li fueio soun forço penado e s'avès lou fru la determinacioun sara tras que seguro : es un pau alounga emé de costo forto, lis dous estile e la partido d'en aut soun bèn vióulet.

Usanço :
"La sistro quand es sec fai estruniar, es ena pourcariò que te fai crachar lous poulmous (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60 ). La poudès bouta dins l'ensalado, dins d'ùni plat o dins la soupo, majamen de pèis. Es uno planto proun recercado pèr li bèsti o lou fen. J.-R. Fortoul (1995) counsèio de la sega, un cop li ramo vènon rouiouso. En Bavièro n'en fan d'eigardènt emé la racino. Es uno planto proun vertuouso (vèire çai-souto e de mai galatougèno e enmenagogo).

Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Meum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae

Ordre : Apiales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 7 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Si
Autour basso e auto : 300 à 2600 m
Aparado : Noun
Mai à avoust

Liò : Melounié - Pinedo - Pelouso umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Meum athamanticum Jacq., 1776

fotò
fotò
Marrùbi-negre

Ballota nigra

Lamiaceae Labiaceae

Àutri noum : Marrube-negre, Marrube-rouge, Erbo-de-Sant-Jan, Emouchino, Paro-mouissau.

Noms en français : Ballote noire, Marrube noir.

Descripcioun :
Planto un pau grando, di fueio bèn verdo e qu'empudisson quouro soun fretado. Li flour, clinado tóuti dóu meme coustat, an de petalo bèn larjo.

Usanço :
Lou marrùbi-negre èi couneigu en farmacìo pèr ajuda i proublèmo de nèr (depressioun), contro lis ànci e tambèn contro li mau de vèntre, lou bòmi etc. Au nostre se prenié de ban rituau pèr la Sant-Jan (O. Madon) ço qu'apararié contro li mau de vèntre (P. Lieutaghi). A Mountbrun servié pèr faire fugi li mouissau (O. Madon). Lis enfant s'amusavon à n'en fuma li fueio : "Se sian bèn regala, avèn fuma de marrùbi".

Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Ballota
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae


Coulour de la flour : Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems - Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ballota nigra L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
CC
C
CC
CC
C
C
C

Meum athamanticum & Ballota nigra

ges
ges
ges
ges
ges
ges
CC
CC

Coumpara Cistro emé uno autro planto

fotò

Coumpara Marrùbi-negre emé uno autro planto

fotò